Historia fryzur i fryzjerstwa | cz.1

Rozgrzany do czerwoności pręt w pobliżu naszych włosów? Dla pięknych loków czemu nie! Taka praktyka była powszechnie stosowana w ateńskiej szkole fryzjerskiej. Nowy kolor? Ależ oczywiście – w końcu starożytni Ateńczycy nie samym Sokratesem żyli – dzięki odpowiedniej mieszance ziół, ołowiu, miedzi i różnobarwnych soli mineralnych można było nadać włosom lśniący kolor albo...

Rozgrzany do czerwoności pręt w pobliżu naszych włosów? Dla pięknych loków czemu nie! Taka praktyka była powszechnie stosowana w ateńskiej szkole fryzjerskiej. Nowy kolor? Ależ oczywiście – w końcu starożytni Ateńczycy nie samym Sokratesem żyli – dzięki odpowiedniej mieszance ziół, ołowiu, miedzi i różnobarwnych soli mineralnych można było nadać włosom lśniący kolor albo… pozbawić delikwentkę szans na zamążpójście aż do ponownego odrośnięcia włosów. Bowiem mikstura, tak przez damy pożądana, czasami potrafiła wypalić całe pukle, boleśnie przy tym uszkadzając skórę głowy.

Włosy oraz ich pielęgnacja odgrywały od niepamiętnych czasów wielką rolę w życiu wszystkich kultur. Fryzury nie były tylko ozdobą, lecz wyrażały osobowość każdego człowieka. Uczesania świadczyły często o obyczajach i obrządkach, jakie panowały w danej kulturze. Często pewne fryzury były specyficzne dla danej klasy społecznej, tak więc fryzura była symbolem zamożności. O zmieniających się modach oraz o ewolucji fryzjerstwa dowiecie się w cyklu artykułów.

Dzisiaj czasy bardzo odległe – tym samym informacje ciekawe i czasami szokujące…

Historia rzemiosła fryzjerskiego sięga bardzo odległych czasów. Podobnie jak inne rzemiosła, pielęgnowanie włosów było wynikiem potrzeb człowieka, zwłaszcza chęci upiększania ciała i dbałości o wygląd zewnętrzny. Pojęcie piękna zmieniało się w ciągu wieków, a decydujący wpływ na rozwój rzemiosła fryzjerskiego wywierała przede wszystkim kapryśnie zmieniająca się moda.

To, co dziś wyrasta na naszych głowach, stanowi tylko niewielką część okazałego owłosienia, które niczym futro okrywało ciała naszych praprzodków. Było ono niezbędne dla ochrony przed zimnem, promieniami słonecznymi i urazami. W miarę rozwoju ludzkości owłosienie to powoli zanikało. Przestało być bezwzględnie konieczne a człowiek mógł chronić się przed zimnem w inny sposób.

Jednak nawet dziś jesteśmy bardziej związani z naturą, niż sądzimy. Istnieją przypuszczenia, a także pewne dowody na to, iż okresowe wypadanie włosów u człowieka waha się, podobnie jak u zwierząt, w zależności od pory roku. Wiosną tracimy więcej włosów niż jesienią czy zimą. Stąd też pod koniec wakacji dostrzegamy duże ilości krótkich nowych włosów przebijających się przez starannie ostrzyżoną fryzurę – nie jest to nic innego jak przygotowywanie się naszego organizmu do kolejnej zimy.

W najdawniejszych źródłach historycznych, związanych z życiem i rozwojem miast, znajdują się dowody istnienia sztuki fryzjerskiej, o wysokim poziomie artystycznym, co jest wynikiem sprzyjających warunków, jak większe skupiska ludności, wyższe potrzeby mieszkańców miast niż wsi oraz wyższy stopień ich kultury.

Z dokonanych odkryć i badań wynika, że już ok. 5000 lat p.n.e. pielęgnowaniu ciała ludzkiego poświecono wiele uwagi i troski. Niemal we wszystkich dawnych kulturach znajdujemy przedmioty służące do pielęgnacji i układania włosów. Stosowano różnego rodzaju środki, przyrządy i ozdoby, które umożliwiały nadawanie modnego w danym okresie wyglądu.

Starożytny Egipt (4000 - 300 p.n.e.)

Dla Egipcjan wygląd zewnętrzny odgrywał niesamowicie ważną rolę. Szczególną uwagę zwracano nie tylko na pielęgnację skóry, ale również dbano o dobry stan włosów.

Dzięki wykopaliskom wiadomo iż Egipcjanie już 4000 lat p.n.e. ścinali swoje włosy nożami, upinali wsuwkami i czesali się wykonanymi z kości lub drewna grzebieniami. Cechą charakterystyczną fryzury Starego Królestwa był jej kształt zbliżony do trapezu. Włosy splatano przeważnie w drobne warkoczyki i obcinano w taki sposób, aby tworzyło uczesanie na tzw. pazia. Wykonanie takiej fryzury było bardzo pracochłonne.

Z kolei w Nowym Królestwie preferowano długie włosy, które starannie dekorowano. Do tego celu służyły najczęściej kwiat lotosu lub turkusowe wstążki. Od roku 3000 p.n.e. Egipcjanie nosili na specjalne okazje peruki. Kunsztownie wykonane peruki świadczyły o stanowisku i piastowanej godności.

Również kolor włosów miał duże znaczenie w obowiązującej modzie. Utrzymywano je w kolorze ciemnobrązowym i czarnym, używając do tego min. barwnika roślinnego - henny. Malowano również paznokcie. Używano także złotego pyłu lub sporządzano mieszanki z płatków kwiatów i ziół. Najczęściej wybierane odcienie to zieleń, czerwień oraz tony niebieskie.

W późniejszych czasach robiono fryzury kobiece z własnych włosów, stosowano trwałą ondulację. Pielęgnowanie i układanie włosów należało do niewolnic, przy czym każda z nich miała powierzone czynności, jak mycie, czesanie, farbowanie.

Babilonia i Asyria

Odkrycia i znaleziska babilońskie i asyryjskie świadczą również o bardzo wysokiej kulturze i istnieniu tam m.in. sztuki fryzjerskiej. Odnaleziono np. prawzory dzisiejszej brzytwy.

Fryzury różniły się od egipskich. Na podstawie pozostałych zabytków można opisać fryzury, zwłaszcza męskie. Mężczyźni nosili długie włosy zarzucone do tyłu i luźno ujmowane w siatkę lub specjalne upięcie. Nad czołem układano włosy w małe loki i spirale, a koło uszu i policzków zwijano w kółka.

Niezwykle pieczołowicie czesano brodę i strzyżono ją „schodkami w dół”. Widać w tym wielki kunszt fryzowania i strzyżenia.

>>>  w następnym odcinku: Grecja i Rzym

źródła:
A. Borusiewicz "Historia zawodu fryzjerskiego"
M.Tęgos "Fryzury..."